DENGE TESTLERİ

Sandalye Kaldırma Testi:

• Kişi tek kolunu kullanarak mümkün olan en kısa sürede toplam 5 kez klasik bir sandalyeyi kaldırır.
• Sandalye kaldırma testinin değerleri kas gücünü gösterir çünkü, teste maruz kalanlar belirli bir zamanda belirli bir iş ortaya koyarlar.

Berg Denge Testi (BBS) (Berg 1989):

• Ayakta durma ile ilgili olarak 14 madde geliştirilmiştir.
• Hiç duramama “sıfır”, bağımsız olarak durma “dört” olarak derecelendirilmiştir ve toplam skor 56’dır.
• Maddeler;“bağımsız oturma, sandalyeye oturma ve kalkma, sandalyeden sandalyeye transfer, bağımsız olarak ayakta durma, gözler kapalı ayakta durma, ayaklar yan yana ayakta durma,  ardı sıra ayakta durma, tek bacak üzerinde durma, ayakların fleksiyonuyla gövdeyi döndürmek ve genellikle 360 derece dönme, yerden bir cisim alma, adım atma, bir ayağı kaldırma ve ileri ulaşmak için atılmış bir adım olarak yere indirme” den oluşur.
• Bu test %53 sensitiviteye sahiptir ve dengesizlik de kullanıldığında %91’e çıkmaktadır.

Duyusal Entegrasyon ve Dengenin Klinik Değerlendirme Testi (CTSIB) (Shumway-Cook ve Horak 1986) :

• Kişilerde duyusal girdinin 6 farklı permütasyonu altında ayakta durma kabiliyetlerini sürdürüp sürdüremedikleri test edilir, böylece eksik veya yanıltıcı girdileri kompanze etme kapasiteleri de değerlendirilir.
• Durumlar; “gözler açık sert yüzey, gözler kapalı sert yüzey, gözler açık fakat bir örtü kullanarak sağlanan görsel engel var sert yüzey, gözler açık yumuşak yüzey, gözler kapalı yumuşak yüzey, görsel engel var yumuşak yüzey” dir.
• Kişiler her bir durum için maksimum 30 saniyeye sahiptir.

Dinamik Yürüme İndeksi Testi (DGI) (Shumway-Cook ve Woollacott 1995):

• Kişiden normal bir zemin üzerinde devamlı yürümesi istenir.
• Yaklaşık her 5 adımdan sonra verilen emirler ile kişiden kaynaklanan tedirginlikler kontrol edilir.
• Komutlar; “normal yürü, hızlı yürü, yavaş yürü, başını sağa sola çevirerek yürü sonra başını öne ve arkaya getirerek yürü ve sonra dön ve dur, yürü ve bir ayakkabı kutusunu üzerinden adımlayarak geç ve iki koninin arasında zikzak çizerek yürü.” Son madde merdiven inip çıkmadır.
• Bütün maddeler 1’den (ciddi etkilenmiş) 3’e (normal) kadar puanlandırılır, toplamı 24 puan olur.
• Kesin sonuçlar her maddenin puanlandırılmasıyla ortaya çıkar.
• Düşen ve düşmeyenleri ayırt eder fakat prediktif kabiliyeti bilinmemektedir.

Fonksiyonel Engel Dizisi Testi (FOC) (Means 1996):

• FOC yardımla, belirlenen bir hızla yürümeyi içerir, normal olarak 4 farklı yüzey üzerinde (yapay çim, kaba tüylü dokunmuş halı, çam ağacı kabuğu ve kum) yukarı ve aşağı olmak üzere 2 adım seti ve 1:12 standart bir rampa üzerinde yürümeyi içerir.
• Adımların ilk setinde basamaklar 7,6cm, diğerinde 15,2cm yüksekliğindedir.
• Kişi kolsuz yumuşak bir sandalyeden kalkar, kapıyı açar, 8 geniş plastik koni etrafında çizilen sınır çizgisinin dışına basmadan zikzak çizerek ilerler ve 10,2-15,2-20,3cm çapında 3 tane silindirik uzun yastığın üzerinden geçer.
• Bunlar  birbirlerine paralel ve araları 61cm’dir. Kişi bu testte yaklaşık olarak 106m yol alır ve bütün test boyunca zaman tutulur.
• Niteliksel değerlendirmeler 12 manevra kompanentinin her birini içerecek şekilde yapılır.
• Her madde sıfırdan (yapamayan) üçe (herhangi bir yardım almadan yapılan hareket) kadar skorlandırılır.
• Düşen ve düşmeyenleri ayırt etmede başarılıdır ancak prediktif yönü değerlendirilmemiştir. 

Fonksiyonel Uzanma Testi (FRI) (Duncan 1990) :

• Kişi yalınayak olarak ayakta rahat bir duruştayken sağ kolunu yaklaşık 90 derece kaldırması ve elini yumruk yapması istenir sonra adım atmadan dengesini kaybetmeden uzanabildiği kadar uzağa uzanması istenir.
• Her durumdaki 3.metakarpalin durumu arasındaki mesafe fonksiyonel uzanmayı gösterir.
• Azalmış uzanma kabiliyeti gelecekte düşme riskinin arttığını gösterir ortalaması yaklaşık 8.2’dir, hiç uzanamayanlarda ortalama 4’tür ve uzanabilenlerde 15.2cm’den küçüktür.  

Performans Doğrultusunda Mobilite- Denge Değerlendirme Testi (B-POMA) (Tinetti 1986) :

• Tinetti’nin orijinal performans doğrultusunda değerlendirme testi denge ve mobilite veya yürüme bölümünü içerir.
• Denge bölümü kişilerin 13 görevdeki yeteneklerini inceler ve normal bir performans (1 puan), adaptif bir cevap (2 puan) veya anormal bir performans gösterip göstermedikleri konusunda bir karar vermeyi içerir.
• Bunun için tamamen normal bir performans skoru 13’tür ve daha yüksek skorlar daha zayıf dengeyi gösterir.
• Maddeler; “dengeli oturma, sandalyeden ayağı kalkma, hızlı bir ayakta durma dengesi, önce gözler açık sonra kapalı olarak ayaklar üzerinde dengede durma, bir yer üzerinde 360 derece dönme ve sternum üzerine hafif bir dürtme ile ayakta durma yeteneği, baş hareketleri ile beraber ayaklar üzerinde durma, tek bacak dengesi, bel ekstansiyonu, yukarı uzanma ve diz çökme ve oturmadır. 

Performans Doğrultusunda Mobilite-Yürüme Değerlendirme Testi (M-POMA) (Tinetti 1986) :

• Tinetti’nin performans doğrultusunda değerlendirmesinin mobilite bölümü, temel olarak sakin bir yürümeyi niteliksel olarak değerlendirir.
• Kişi önerilen şekilde bir yürüyüşle ve gerekirse yardım alacak şekilde yürür, testi yapan yürümenin 9 niteliğini inceler.
• Bunlar; “yürümenin başlangıcı, adım yüksekliği, adım uzunluğu, adım simetrisi, adım devamlılığı, yoldan çıkma, gövde stabilitesi, yürüme duruşu ve yürürken dönme” dir.
• Puan verilirken normal için 1 ve anormal için 2 puan verilir ve skorlama kriteri çok açık olarak belirtilmiştir.

Postural Stres Testi (PST) (Wolfson 1986):

• Kişi ayakları ayrı olarak ve pamuklu bir bel kemeri giymiş bir şekilde ayakta durur, bu bel kemeri belden duvara monteli bir makaralı sisteme bağlanmıştır, bu sisten birçok fizyoterapi bölümünde bulunanlara benzer bir sistemdir.
• Beklenmedik geri tedirginliği, vücut ağırlık yüzdesine göre sıralı standardize ağırlık serilerinde birinin uygulanmasıyla olur.
• Ağırlık aniden uygulanır. Sonuçlar sadece ağırlığı değil hastalar tarafından uygulanan stratejiyi de içerir.
• Düşen ve düşmeyenleri ayırt edebilir fakat prediktif yönü araştırılmamıştır.

Uzanma Testi (Goldie 1990):  

• Hemiplejik hastalar için geliştirilmiştir, test kişinin aynı tarafta büyük trokantere yakın olan bir hedeften karşı kalça önündeki bel seviyesindeki ikinci bir hedefe tekrarlayan bir şekilde uzanmasını gerektirir.
• Bu ikinci hedef, uzatılan kolun uzunluğundan 15 cm öteye yerleştirilir.
• 60 saniye içerisinde yapılan tekrar sayısı skoru oluşturur.

Duyu Doğrultusunda Mobilite Değerlendirme Testi (SOMAI) (Tang 1998) :

• Bu test aşağıdaki mobilite maddelerinin birleşiminden oluşur; “sandalyeden kalkma, sakin yürüme, duvardan bir parça şeridi almak için yukarı uzanma ve sonra diz seviyesinde bir yere duvarın üzerine yerleştirmek için aşağı uzanma 180 derece dönme ve altında iki köpük yastığın birleştiği halılı bir yol boyunca yürüme ve sandalyeye dönme” .
• Bu test iki kez yapılır; birincisi normal görme ile yapılır, ikincisi periferik görmenin kapatılması ile yapılır.
• Performans her madde için niteliksel olarak değerlendiriir ve sıfırdan (normal) üçe (güvenlik için yardım gerektirmesi) kadar puanlandırılır, sonuç olarak mükemmel skor sıfır olmalıdır.
• Bu test zamandan bağımsızdır.
• Ayırt edebilmesi ve düşenleri tahmin edebilmesi araştırılmamıştır. 

Omuza Hafif Vurma Testi (Pastor 1993) :

• Kişi yüzünü testi yapacak kişiden başka bir yöne çevirmiş olarak ayakta durur, testi yapacak kişi “ senin arkana dokunacağım fakat seni düşürmeyeceğim” diye telkinde bulunur, sonra kişiyi yerinden oynatabilecek bir güç ile her iki omuza hızlı bir asılma uygular.
• Test ayak bileği hareketi olması, adım cevabının olması veya hiçbir postural yanıtın olmamasına göre derecelendirilir.
• Parkinson hastalığına Ship kişileri ayırt etmede başarısızdır.

Adım Testi (Hill 1996) :

• Kişi tek bacak üzerinde durur, ayağının 5cm önüne yerleştirilmiş 7.5cm’lik bir bloğun üzerine diğer bacağıyla adımını atar ve kaldırır, bunu 15 saniyeden daha kısa bir sürede yapmaya çalışır.
• Test diğer bacağın kullanılmasıyla tekrar edilir.

Değişik Konfigürasyonlarda Süreli Olarak Ayaklar Üzerinde Durma Testi (Bohannon 1984) :

• Bu test ayrı ayaklar üzerinde durma konumundan direkt olarak her iki ayak üzerinde durma konumuna geçmekle başlar, adım duruşu ve ardı sıra duruştan tek bacak üzerinde durmaya kadar zorlu bir şekilde ilerler.
• Her pozisyon zaman karşı yapılır, genellikle maksimum 30 saniyede yapılır.
• Tek bacak üzerinde durma kompanenti, incitici düşüşlerin %31’ i için pozitif prediktif bir değeri göstermektedir.

Süreli Olarak “Kalk ve Yürü” Testi (TUG) (Podsiadlo ve Richardson 1991) :

• Git komutu verildiğinde, kişi normal bir sandalyeden ayağa kakar, 3 metre yürür, döner ve tekrar sandalyeye yürür ve oturur.
• Zaman komut verildiğinde başlar ve kişi tekrar sandalyeye oturunca sona erer.
• Zamanlı “kalk ve yürü” testi, yaşlı insanlar için temel fonksiyonel mobilite testidir.