Eklem Hareket Açıklığı Egzersizleri

Eklem Hareket Açıklığı Egzersizleri

16 Aralık 2018 54 Yazar: Fizyoo

Eklem Hareket Açıklığı Egzersiz Çeşitleri:

Pasif EHA:

  • Kısıtlanmamış alan boyunca vücut parçasının tamamen dışarıdan uygulanan bir kuvvet tarafından hareket ettirilmesidir. İstemli kas kontraksiyonu yoktur. Dış kuvvet yerçekimi, makine, başka bir kişi ya da hastanın vücudunun başka bir parçası tarafından uygulanabilir.

 

Aktif EHA:

  • Kısıtlanmamış alan boyunca olan hareket, o eklemi geçen kasın kasılması ile gerçekleştirilir.

 

Aktif asistif EHA:

  • Burada esas hareket ettirici kasların gücü hareketi tamamlamaya yetmediği için manuel ya da mekanik bir dışsal kuvvet yardımcı olarak katılmaktadır.

 

EHA egzersizlerinin endikasyon ve hedefleri:

Pasif EHA endikasyonları:

  • Akut, inflame bir dokunun olduğu bir bölgede pasif hareket yararlıdır.
  • Aktif hareket iyileşme sürecine zararlı olabilir.
  • Yaralanma ya da cerrahiden sonra inflamasyon genelde 2-6 gün sürmektedir.
  • Hasta vücudunun bir kısmını aktif olarak hareket ettiremediğinde ya da ettirmemesi gerektiğinde, örneğin koma, paralizi ya da tam yatak istirahati durumunda, hareket dış bir güç tarafından sağlanır.

 

Pasif EHA hedefleri:
Temel hedefler immobilizasyonun komplikasyonlarını azaltmaktır. Bunlar arasında kıkırdak dejenerasyonu, adezyon ve kontraktür gelişimi, dolaşımda yavaşlama sayılabilir. Spesifik olarak hedefler şunlardır:

  • Eklem ve bağ dokusu hareketliliğini sağlamak
  • Kontraktür oluşumunu en aza indirmek
  • Kasların elastikiyetini korumak
  • Dolaşıma ve vasküler dinamiklere yardımcı olmak
  • Kıkırdak beslenmesi ve eklemdeki maddelerin difüzyonunu arttırmak
  • Ağrıyı engellemek ya da azaltmak
  • Yaralanma ya da cerrahi sonrası iyileşme sürecine yardımcı olmak
  • Hastanın hareket farkındalılığının korunmasına yerdım etmek

 

Pasif EHA’nın diğer kullanım alanları:

  • Durağan yapıları muayene ederken pasif EHA hareketin sınırlarını, kas ve yumuşak doku esnekliğini belirlemeye yardım eder.
  • Aktif egzersiz programını öretirken hareketleri göstermek için kullanılır.
  • Pasif germe egzersizlerinin öncesinde hastayı hazırlamak için kullanılır.

 

Aktif ve aktif asistif EHA endikasyonları:

  • Hasta bir kası aktif olarak kasabildiğinde ve vücudun ilgili kısmını yardımlı ya da yardımsız hareket ettirebildiğinde aktif EHA uygulanır.
  • Hastanın kas gücü zayıf olduğunda ve eklemi istenen açıda hareket ettiremediğinde aktif asistif EHA kullanılır. Dikkatli bir şekilde uygulanarak kasın maksimum seviyede kasılması ve gittikçe güçlenmesi sağlanır. Hasta kontrolünü sağladığında fonksiyonel aktivitelere dönüş için dirençli egzersizlere geçilir.
  • Aktif EHA aerobik programlar için kullanılabilir.
  • Vücudun bir parçası belirli bir zaman için immobilize edildiğinde, aktif EHA immobilize kısmın altında ve üstündeki bölgeler için uygulanarak yeni aktivitelere (ör: koltuk değnekleri ile yürümek) hazırlanmak için kullanılır.

 

Aktif ve aktif asistif EHA hedefleri:
Aktif hareket için bir kontraendikasyon yoksa, pasif EHA için olan hedeflere aktif EHA ile ulaşılır. Ek olarak istemli kas kontrolü sonucu motor öğrenme ve aktif kas kasılmasının sonucu olarak fizyolojik yararlar da vardır.

  • İlgili kasların kasılabilirliğini ve esnekliğini devam ettirmek
  • Kasılan kaslardan duysal geribildirim sağlamak
  • Kemik ve eklem bütünlüğü için uyarı sağlamak
  • Dolaşımı arttırmak ve trombozu önlemek
  • Fonksiyonel aktiviteler için koordinasyon ve motor yetenekleri geliştirmek

 

EHA egzersizlerinin sınırlılıkları

Pasif hareketin sınırlılıkları:
Gerçek pasif ve gevşek hareketi gerçekleştirmek kas inerve olduğunda ve hasta bilinçli ise zor olabilir. Pasif hareket,

  • Kas atrofisini önlemez
  • Gücü ya da dayanıklılığı arttırmaz
  • Dolaşıma aktif, istemli kas kontraksiyonunun olabileceği kadar yardımcı olmaz

 

Aktif EHA’nın sınırlılıkları:
Güçlü kaslar için aktif EHA gücü arttırmaz ya da korumaz. Kullanılan hareket paternleri dışında beceri ve koordinasyonu arttırmaz.

EHA egzersizleri için uyarılar ve kontraendikasyonlar:
İyileşme sürecini engellediğinde uygulanmamalıdır.

  • İyileşmenin erken evresinde ağrısız sınırda dikkatli bir şekilde uygulanan hareketin, iyileşme ve erken düzelmeye yardımcı olduğu gösterilmiştir.
  • Fazla ya da yanlış hareketin belirtileri ağrıda artış ve inflamasyondur.

 

Hayatı tehdit edici durumlarda EHA uygulanmamalıdır.

  • Pasif EHA büyük eklemlere ve aktif EHA bileklere ve ayaklara venöz staz ve tromboz formasyonunu minimize etmek için dikkatli bir şekilde başlanmalıdır.
  • Miyokard enfarktüsü, koroner arter by-pass cerrahisi ya da perkütan translüminal koroner anjiyoplasti sonrası, semptomların dikkatli monitörizasyonu kaydı ile üst ekstremitelerin aktif EHA egzersizleri ve sınırlı yürüme genellikle tolere edilmektedir.

Pasif rom egzersizleri formu resimli anlatım yazımıza BURADAN ulaşabilirsiniz.