Fasial Paralizi (Yüz felci)

Santral Fasial Paralizi

• Lezyonun yerine göre ipsilateral veya kontralateral mimik kaslarında paralizi olabilir.
• Lezyon çaprazlaşmadan önce ise, açığa çıkan santral fasial paralizide lezyonun kontralateralinde(karşı tarafta) ve alının aşağısında kalan mimik kaslarında paralizi görülür.
• Frontal kas bilateral yani her iki taraftan da innerve olduğu için sağlam kalır.(1.MN paralizisi) Paraliziye başka kranial sinirler de katılabilir. (6. ve 8. kranial sinirler)

Periferik Fasial Paralizi (Bell’s Palsy)

• Fasial sinir çaprazlaştıktan ve periferik sinir haline geldikten sonra oluşan lezyonlar sonucu açığa çıkan paralizi periferik fasial paralizidir.
• Bu durumda lezyonun ipsilateralinde (aynı tarafta) ve yüzün tamamında bütün mimik kaslarında paralizi görülür. (2. MN paralizisi)
• Fasial paralizilerin %75’i periferiktir.
• Bell isimli araştırmacının adı ile bilinir.
• Yüz üşümesi, orta kulak enfeksiyonları, tümör, yüz kemiklerinde kırıklar, hemoraj gibi birçok sebeple oluşabilir.
• Her yaşta görülebilir, 20-50 yaş arasında görülmesi daha sıktır.

Bell’s Fenomeni: Hasta gözünü kapatmaya çalışırken göz hasta tarafa ve yukarıya doğru kayar. Periferik fasial paralizilerin tipik belirtisidir.

• Hem periferik hem de santral tip fasial paralizilerin ortak belirtileri vardır:
• Kulak arkasındaki bir bölgede ağrı olabilir.
• Timsah gözyaşı sendromu olabilir; hasta yemek yerken gözlerinden yaş akar çünkü lakrimal bezler çalışır.
• Fasial kaslarda hiperkinezi nedeni ile fasial spazm görülebilir; seğirme ile başlar, genelde unilateraldir, volonter(istemli) olarak durdurulamaz, kriz sonrasında bir süre volonter hareket yapılamaz, özellikle kesilmiş bir sinirde anastomoz(sinirin ucuca dikilmesi) yapıldıktan sonra açığa çıkar.

*Periferik fasial paralizide genellikle; 10-14 günde dejenerasyon reaksiyonu görülür.
*2-8 haftada iyileşme meydana gelebilir.
*Yaşlı hastalarda iyileşme 1-2 yıl alabilir.

TEDAVİ:

Periferik fasial paralizi fizik tedavinin çok yoğun olarak karşılaştığı ve gecikilmemiş vakalarda çok başarılı sonuçlar aldığı klinik bir tablodur.

• Yüz ılık tutulur.
• Daha fazla üşüme, rüzgar, toz engellenir.
• Göz korunur.
• Ağıza bant veya telden yapılmış atel(splint) uygulanır.

1)İnfraruj: Dolanımı arttırarak iyileşmeyi hızlandırmak ve dokuyu diğer tedavilere hazırlamak için kullanılır. Göz ve kulak korunmalıdır.

2)Elektrik stimülasyonu: Hergün veya gün aşırı uygulanır. Amaç, iyileşinceye kadar kasın kontraksiyonunu sağlayarak disuse atrofiyi önlemek, kontraksiyoların yardımıyla dolanımı arttırarak iyileşmeyi hızlandırmaktır. Aktif hareket başlayınca elektroterapiye devam edilmez; hem gereksiz yere hasta rahatsız edilmiş olur hem de bazen hemi-fasial spazm oluşmasına yol açar.

3)Masaj: Proximale doğru uygulanır. Amaç; tonusu arttırmak, dokuyu elektrik stimülasyonundan sonra rahatlatmak, dolanımı arttırmak, kasları egzersize hazırlamaktır.

4)Kas reedükasyonu için EGZERSİZ uygulanması şarttır. PNF teknikleri ile başarı çok artar.

Yüz kaslarına PNF Hareketleri  Başlıkla yazımıza  BURADAN ulaşabilirsiniz.

5)Ev programı: Hasta hergün ayna karşısında ev programı olarak verilecek abartılı mimik hareketlerini, abartılı harf sayma tekniklerini, mum üfleme, balon şişirme, sakız çiğneme egzersizlerini yapmalıdır.

Yüz Felci Örnek Egzersizler (Ayna karşısında bol tekrarlı çalışılır) :

• Sıvılar pipetten içilmeye çalışılır, dudak ve ağız çevresi kaslar güçlendirilmeye çalışılır
• Burun yüzeyi kırıştırılır ve burun deliklerini genişletilmeye çalışılır
• Üst dudak buruna doğru kıvırılır, yukarı doğru uzatılarak burunu dokunulmaya çalışılır
• Duduklar büzülerek ıslık çalmaya çalışılır
• Ağız kapalı şekilde her iki yana sırayla şişirilir
• Dişleri göstererek ve dişler gösterilmeden gülümsemeye çalışılır
• Gülerek ağız köşeleri kulaklara doğru çekilir
• Çene öne doğru uzatılmaya çalışılır
• Yumuşak bir dış fırçası ile dudağa ve yanaklara doğru masaj
• Ortasından ip geçirilmiş düğme ağza alınarak dudaklarla tutmaya çalışılır
• Sakız çiğneme yapılır
• Parmak uçları ile kaşlara direnç verilirken yukarı kaldırma ve kaş çatma çalışılır
• Gözler tam kapatılmaya, sıkmaya ve yavaşça açılmaya çalışılır
• Gözler açılabildiği kadar kocaman açılır
• Ayna karşısında abartılı jest ve mimik hareketleri çalışılır
• Sesli harfler bağırılarak tekrar edilir