Lomber Faset Sendromu

Faset sendromu, faset eklemlerinde (zigoapofizer eklemlerde) dejeneratif veya travmatik nedenlerle ortaya çıkan mekanik bir instabilite sendromudur.

• Öyküde ayakta durma, lomber ekstansiyon ve aksiyal rotasyon ile kötüleşen, lomber fleksiyon veya oturma ile iyileşen ve radiküler yayılımı olmayan bel ağrısı faset eklem ağrısı için karakteristiktir.
• Sporcularda akut veya tekrarlayıcı lomber hiperekstansiyon veya rotasyonel hasar öyküsü de sorgulanmalıdır.
• İleri yaş, önceki bel ağrısı öyküsü, normal yürüme, lomber ekstansiyon ile maksimal ağrı, bacak ağrısının olmaması, kas spazmının olmaması, valsalva manevrası ile alevlenmenin olmaması intradiskal basınçtan uzaklaştıran özelliklerdir.

Faset ekleminde ağrı akut, subakut ya da kronik olabilir. Genellikle ağrı belin tek tarafındadır ve kasığa, büyük trokantere ve uyluğun arkasına yansıyabilir. Genellikle dizin altına inmemektedir. Ağrı genellikle uzanma, dönme gibi bel hareketleri ile şiddetlenebilmektedir.

• Fizik muayenede lomber lordozda azalma görülür.
• Bir veya daha fazla faset ekleminde palpasyonda hassasiyet, ekstansiyon ile bel ağrısında artış olması, düz bacak kaldırma testinin negatif olması ve nörolojik defisitin bulunmaması faset sendromu lehinedir.
• Travma ile ilişkili hastalıkları yani spondilolistezis ve fraktürleri değerlendirmek için omurganın anteroposterior ve lateral radyografik görüntüleme yöntemleri kullanılmalıdır.
• Özellikle spondilolistezisi değerlendirmek için ayakta fleksiyon ve ekstansiyonda çekilen radyografiler instabiliteyi değerlendirmek için oldukça önemlidir.
• Ligament hasarı, disk veya diğer yumuşak doku patolojilerinden şüpheleniliyorsa MRG seçilebilir.
• Faset artrozunu tanımlamada BT daha üstündür. Ancak en spesifik yöntem faset eklem enjeksiyonlarıdır.

sağ L4-L5 intraartiküler faset eklem enjeksiyonu, anterior görünüm

sağ L4-L5 intraartiküler faset eklem enjeksiyonu, lateral görünüm

Tedavi

• Fizik tedavi yöntemleri: Analjezik akımlar, yüzeyel ve derin ısıtıcılar, akupunktur.
• Akut ağrılı dönemde 15-20 gün süren lumbosakral korseleme ağrı ve spazmın giderilmesinde fayda sağlayabilir.
• Asetaminofen ve NSAİİ
• Egzersiz tedavisi: Özellikle fleksiyon egzersizleri tercih edilir. Pelvik tilt, oblik karın kasları başta olmak üzere karın kaslarını güçlendirici egzersizler. Kalça fleksörlerini germe egzersizleri. Yürüme, bisiklete binme gibi aerobik egzersizler.
• Hastalara günlük yaşamlarında bellerini nasıl kullanmaları gerektiği, uygun oturma ve çalışma tekniği öğretilmelidir.
• Manipülasyon bel ağrılı hastalarda orta düzeyde rahatlama sağlayabilir.
• Konservatif tedaviye cevap yoksa floroskopi eşliğinde intraartiküler faset eklem enjeksiyonu yapılabilir.
• Radyofrekans ile denervasyon tedavisi bir diğer seçenektir.
• Dejeneratif omurga hastalıklarında füzyon ameliyatları sıklıkla uygulanmaktadır, ancak etkinliği tartışmalıdır.