Parmak çıtlatma zararlı mıdır?

• Çıtlatma- çıtırdatma; eklemlerimizden aniden keskin bir çıtırdatma sesi duymak için yaptığımız hareketlerdir.
• Bu sesler en fazla parmak eklemlerimizde görülmektedir.
• İnsan vücudunda bel omurlarından tutun sırt, boyun kemikleri, kalça, el bileği, ayak parmakları, ayak bileği, diz, çene gibi pek çok eklem de kütletilip çıtlatılabilirler..

Neden eklemlerimizi çıtlatma ihtiyacı duyarız ?

• Kimi zaman arkadaş çevresinden görüp de etkilendiğimizde dener, bazense hiç ummadığımız zamanlarda günlük yaptığımız hareketlerin dışında bir hareket yapınca ilk defa eklemimizi çıtlatmayı başarmış oluruz.
• Bu alışkanlığı kazanmamızı sağlayan durum, çıtırdatma ile birlikte gelen garip bir rahatlama hissidir.
• Bazen bi yerlerimizden ses getirmek için zamansız yaptığımız garip hareketlerdir.
• Böylelikle alışkanlık haline gelmekte, zamanlı zamansız her fırsatta bize rahatlama açısından ses çıkartma ihtiyacı hissettirmektedir.

Parmak çıtlatma eylemini gerçekleştiren insanlar parmaklarını kütletmek için onları alışık olmadık pozisyonlara getiriyorlar. Bunlar genelde o eklemin ilgili kaslarının ve bağlarının getiremeyeceği pozisyonlar.  Bu hareketler çoğu zaman rahatlatıcı olabiliyorlar ve açık küt bi şekilde kendi duyabileceğimiz ve etraftakilere de duyurabileceğimiz bir  ses haline dönüşebiliyor.

Çıtlama sesinin; fiziksel mekanizması tam olarak belli değilse de birkaç açıklanmış farklı sebepten dolayı ortaya çıktığı düşünülüyor.

• Eklem içinde kavitasyon: Eklem sıvısındaki kısmi vakum ortamında küçük kavitelerin oluşması ve sonra hızlıca çökmesi keskin bir ses üretir. Bu olay kütlemenin başka herhangi bir eklemde ortaya çıkabiliyor oluşunu açıklamaktadır. Sinoviyal sıvı kavitasyonu en çok kabul gören teoridir ve mevcut kanıtlarla desteklenmektedir.
• Ligamentlerin hızlı gerilmesi
• Eklem içi yapışıklıkların kırılması

• Bunlar ortaya atılmış birtakım hipotezlerdir ve bu hipotezler içerisinde en çok kabul göreni Eklem içinde kavitasyon olan hipotezdir.
• Bir manupilasyonda (yapılan ani harekette) uygulanan kuvvet, tam olarak kapsülle sarılmış sinoviyal eklemdeki eklem yüzlerinin birbirinden ayrılmasını sağlar.
• Bu da eklem boşluğunda basıncın birden düşmesine neden olur.
• Düşük basınçlı ortamda, sinoviyal sıvıda çözünmüş halde bulunan bazı gazlar, sıvıdan ayrışarak bir kabarcık ya da kavite oluşturur.
• Bu kabarcık oluştuğu gibi hızlıca kendi içine çöker ve “kütleme” sesi çıkarır. Bu sürece kavitasyon denir.
• Oluşan kabarcığın büyük bir kısmının karbondioksit olduğu düşünülmektedir.
• Bu işlemin etkileri “refrakter periyot” olarak adlandırılan bir süre daha devam eder.
• Birkaç saniyeden birkaç saate kadar süren bu dönemde gazlar yavaşça sinovyal sıvıya tekrar çözünür.
• İşte ard arda eklemlerimizi çıtlatamamızın nedeni bundan kaynaklanmaktadır.
• Belli bir süre beklemeden tekrarlanamamaktadır.
• Ligament laksitesinin (gevşekliğinin) kavite oluşturma eğilimi ile ilişkide olduğuna dair kanıtlar vardır.

En çok merak ettiğimiz nokta: Parmak çıtlatma zararlı mıdır?

Çevrenizde size -Yaşlanınca parmak eklemlerinde kireçleme olur. -Çok tehlikeli, kesinlikle bırakmalısın vs.. gibi temkinli davranmanızı gerektiren cümleler kurmuşlardır.

Çok bilinen bu kanının aksine eklemleri çıtlatmanın artrite (kireçlenmeye) neden olduğunu gösteren herhangi bir kanıt yoktur. Çalışmalar söyle sonuçlanmış;

• Parmaklarını kütleten ve kütletmeyen kişilerin el röntgenleri karşılaştırıldığında osteoartrit(kireçlenme) açısından fark bulunmamış.
• Bir başka çalışmada parmağını kütletme alışkanlığı olan kişilerde elde şişme sıklığının bu alışkanlığı olmayanlara göre artabileceği ve kavrama gücünün daha az olabileceği bulunmuş. !!!
• Son olarak parmak kütletme alışkanlığı; el gücü ile çalışma, tırnak yeme, sigara içme ve alkol kullanımı ile ilişkili bulunmuş ve elde fonksiyonel bozulmanın sonucu olabileceği iddia edilmiş.

 –  Bu sonuçlar tartışmalara açık olup, parmak kütletme alışkanlığının bozulmuş el fonksiyonları ile ilişkili olup olmadığı halen net değildir.