Propriyosepsiyon Duyusu ve Egzersizleri

Propriyosepsiyon basitçe “vucut bölümlerinin uzaydaki konumundan bilinç ve bilinçdışı düzeyde haberdar olma yeteneği” olarak tanımlanabilir. Başka bir deyişle, Propriyosepsiyon eklem hareket ve pozisyon duyusunu kapsayan özel bir duysal modalitedir.

Propriyosepsiyonun iki çeşidi vardır.

1. Bilinçli propriyosepsiyon: Yaptığımız spor sırasında ya da günlük yaşam aktivitelerindeki (GYA) eklem fonksiyonlarını düzenler (yürüyüş yapma , koşma sırasında , sıçrama esnasında vb). Basitçe amaca yönelik davranışlarımızın (örneğin bir nesneyi almak için elin nesneye doğru uzanması) düzenli ve kusursuz yapmamızı sağlar.
2. Bilinçaltı propriyosepsiyon:  Kasfonksiyonlarımızı ve reflekslerimizi düzenler. Bunun dışında statik ve dinamik olarak ikiye ayrılabilir.

• Statik propriyosepsiyon: Vucudumuzun pozisyonunun algılanması olayı diyebiliriz. Eklemin o anda ki bulunduğu pozisyonun birey tarafından algılanması  örnek olarak gösterilebilir.

• Dinamik propriyosepsiyon: Bir şeylerle uğraşırken yaptığımız hareketin algılanması olarak açıklanabilir. Eklem hareketinin birey tarafından algılanması  örnek olarak gösterilebilir.

Propriyosepsiyon olayı canlının kendisinde  üretilen uyaranlara tepki olarak tanımlanır. Propriyosepsiyon,  kas iğciklerinde, golgi tendon organlarında ve ligamentlerde (bağ doku), derideki reseptörlerin yanı sıra kasların içinde çoğu yerde bulunur. ( Bu reseptörler hakkında daha fazla bilgi için Dengeden Sorumlu Yapılar başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.)  Propriyoseptörlerin fonksiyonları kaslardan, tendonlardan, pigmentlerden ve eklemlerden alınan duyusal uyarıları merkezi sinir sitemine bildirmektir.

Propriyosepsiyon Duyusu bozukluğunda önerilen egzersizler ↑ ↑ ↑ ↑ ↑  …

• Tek ayak üzerinde ileriye uzanma

• Tek ayak üzerinde duvarda top sektirme

• Tek ayak üstünde yerde top sektirme

• Tek ayak üzerinde yerde iki elle top sektirme

• Tek ayak üzerindeyken diğer ayak ile 4 yönde engellere dokunma

• Engel üzerinde sıçrama

• Denge topu üzerinde çözelme kalkma

• Denge topu üzerinde yerde top sektirme

• Denge topları üzerinde yürüme

• Denge topunda karşılıklı paslaşma

• Trambolinde sırayla ayakları yukarı kaldırma

• Trambolinde tek ayak üstünde dengede durma