PSA Testi Nedir, PSA Testi Nasıl Yapılır

Son günlerin en merak edilen konularından olan PSA kan testi hakkında merak edilenleri bu yazımızda derledik. Yazımızı okurken PSA testi nedir, psa ölçümü ne zaman yapılır, psa testi nasıl yapılır, psa testi fiyatı, psa kaç günde çıkar, psa değeri kaç olmalı, psa normal değerleri, psa yüksekliği, psa nasıl düşürülür ve psa testi öncesi dikkat edilmesi gerekenler hakkında merak ettiklerinizi bulabilirsiniz.

Başlıklar;

• PSA testi nedir
• PSA testi ne zaman yapılır
• PSA testi nasıl yapılır
• PSA testi aç karnına mı yapılır
• PSA testi öncesi dikkat edilmesi gerekenler
• PSA testi fiyatı
• PSA normal değeri kaç olmalı
• PSA yüksekliği
• PSA nasıl düşürülür
• PSA değerleri yaşa göre değişir mi

PSA testi nedir

PSA testi nedir sorusundan öncc PSA’nın açılımı nedir onu söyleyelim. PSA, prostat spesifik antijeninin kısaltılmış halidir. PSA erkek sperminin kıvamını düzenlenmesini sağlayan bir enzimdir. Erkeklerde üretilen PSA enziminin az bir miktarı damarlar içerisinde kan ile birlikte dolaşmaktadır.

Kişilere yapılan PSA kan testi ile prostat ile ilgili hastalıkların teşhisi konusunda fikir sahibi olunur. Özellikle prostat kanserleri, prostatın iyi huylu tümörleri ve prostat enfeksiyonları gibi durumlarda PSA ölçümü hekimlere önemli bir fikir vericidir.

Ayrıca yukarıda saydığımız prostat rahatsızlığı olan kişilerde hastalığın seyri hakkında fikir vermesi içinde PSA ölçümü sonuçları önemlidir.

PSA testi ne zaman yapılır

PSA testi ne zaman yapılır sorusu kişilerin yakın akrabaları arasında prostat kanseri olup olmadığına göre değişmektedir. Zamanlama ailesinde prostat kanseri olanlar, birinci derece akrabalarında prostat kanseri olanlar ve ailesinde prostat kanseri olmayanlar olarak üç farklı gruba ayrılabilir.

Eğer kişinin ailesinde prostat kanseri geçiren birey yoksa 50 yaşından sonra PSA testi yaptırılabilir. Ailesinde prostat kanseri olanların 50 yaşından önce bu testi yaptırmaları gerekmektedir. Birinci derece akrabalarında prostat kanseri teşhisi konulmuş olanlar ilk testleri 45 yaşında yaptırabilirler. Eğer 3 yakınında prostat kanseri hikayesi varsa psa ölçümü 40 yaşında yaptırılmalıdır.

PSA testi nasıl yapılır

PSA testi nasıl yapılır sorusu hekimlerin psa ölçümü istediği hastaların merak ettiği bir konudur. PSA ölçümü damardan şırınga ile kan alınması şeklinde yapılan bir testtir. Yapılan test ile yazımızı başında belirttiğimiz PSA enziminin kanda ki miktarı ölçülür. PSA testinin kan yluyla yapılmasının nedeni şudur; Prostat bezi ile ilgili rahatsızlıklarda kandaki PSA enzimi miktarı önemli ölçüde değişmektedir.

PSA testi aç karnına mı yapılır

PSA testinin sonucunu kişinin aç yada tok karnına olup olmaması etkilememektedir. Günün herhangi bir zamanında aç veya tok karnına Prostat Spesifik Antijen (PSA) ölçümü yapılabilir.

PSA testi öncesi dikkat edilmesi gerekenler

PSA testi öncesi dikkat edilmesi gereken bazı şeyler bulunmaktadır. Bunların yapılması kandaki PSA değerinin yüksek çıkmasına neden olan aktivitelerdir. PSA ölçümü öncesinde aşağıdaki aktiviteleri yaptıysanız test için 1 hafta beklemeniz gerekmektedir. Bunlar;

• Bisiklete binmek
• Ata binmek
• İdrar yollarına sonda konulması
• Sistoskopi
• Prostat masajı

Bunların dışında PSA testinden önce yememeniz gereken herhangi bir besin bulunmamaktadır. Yukarıda söylediğimiz gibi testi aç yada tok karnına yaptırmanız da yine test sonucuna etki etmeyecektir.

PSA testi fiyatı

PSA testi ücreti testin yapılacağı sağlık kurumuna göre ve sağlık güvencenize göre değişmektedir. Ortalama bir PSA testinin fiyatı 0-200 TL arasında değişiklik göstermektedir.

PSA normal değeri kaç olmalı

PSA normal değeri için kesinlik belirten değerler maalesef yoktur. Fakat bu başlıkta yaptığımız açıklamalar ile PSA normal değeri yorumlaması yapabilirsiniz.

PSA değerinin 1 ng/ml nin altında olduğu durumlarda hastaların %6 gibi bir oranında prostat kanseri olabilmektedir. Öte yandan PSA değerinin 1 – 4 ng/ml arasında olan kişilerde %12 oranında prostat kanseri görülebilmektedir. 4 ng/ml nin altı çoğu zaman normal olarak kabul edilmektedir. Fakat her yıl bu kişilerin PSA kan testi yaptırması istenmektedir.

PSA değerinin 4,5,6,7,8,9,10 seviyesinde bulunan kişilerin prostat kanseri olma ihtimalleri %25’dir. PSA değerinin 10’dan fazla olduğu kişilerin prostat kanseri olma ihtimalleri ise %50’dir. Bu kişilerde ileri tetkiler yapılarak kesin sonuca ulaşılır.

PSA yüksekliği

PSA yükseliği prostata bağlı hastalıklarda görülmektedir. PSA yüksekliğine neden olan hastalıklar şunlardır;

• İyi huylu prostat büyümesi
• Prostat kasneri
• Prostat biyopsisi
• İdrar yolu ameliyatları
• Prostat masajı
• Prostat iltihabı
• Prostat enfarktüsü
• Ejekülasyon

PSA nasıl düşürülür

PSA’yı artıran durumlar ortadan kaldırıldığı zaman psa değeri zamanla düşmektedir. Özellikle prostat iltihapları sonucundan yükselen PSA değeri enfeksiyonun tedavi edilmesi ile düşer. Bunun dışında içerisinde saw palmetto bulunan ilaçlar ile 5-alfa reductase inhibitörü içeren ilaçlar da PSA değerini düşürmektedir. Fakat ilaç yoluyla PSA değerinin düşürülmesi prostat kanseri teşhisini olumsuz etkilemektedir. Bu ilaçlar doktor kontrolünde ve reçete etmesi ile kullanılmalıdır.

PSA testinde başka hangi tetkikler yapılmaktadır

PSA testinden başka anlamlı bir test henüz ortaya konulamamıştır fakat PSA’nın yıllık artış hızını ve PSA’nın prostat büyüklüğüne oranını gibi testler geliştirilmeye çalışılmaktadır.

PSA değerleri yaşa göre değişir mi

PSA değerleri ile yaş arasında anlamlı bir ilişki vardır. Yaş ile beraber kişilerin prostat hacminin büyümesine bağlı olarak PSA değeri artabilir. Fakat bilimsel olarak yaş ile PSA değerleri arasında risk sınırları belirlemesi yapılmamıştır. Gençlerde düşük PSA değerini riskli kabul etmek gereksiz biyopsi artışına sebep olacağı görüşü hakimdir. Tam tersi şekilde yaşlılarda yüksek PSA değerini normal olarak kabul etmek prostat kanseri teşhisinin çok geç konulmasına neden olabileceği görüşü vardır. Bu iki sebepten dolayı geçerliliği olan herhangi bir risk yaş skalası ortaya konmamıştır fakat bu konuyla ilgili şu bilinmelidir evet yaş ile PSA değeri artmaktadır.

PSA’dan başka yeni belirteçler var mı

Tıp dünyasında meydana gelen değişikliklere paralel olarak prostat kanserinin belirlenmesinde PSA testi ve biyopsi dışında daha kolay ve daha geçerli belirteçler üzerinde çalışmalar devam etmektedir.

Bu sebeple prostat kanserinin erken teşhisi ve tedavisine başlamak için PSA’dan başka kullanmaya başlanan belirteçler kısaca şunlardır;

• Hastanın serumunda PHI index
• Hastanın serumunda 4K skoru
• Hastanın idrarında PCA3
• Hastanın idrarında select MDx
• Hastanın idrarında ExoDx
• Hatanın dokusunda ConfirmMD

Yukarıda saydığımız belirteçler PSA’ya alternatif olarak prostat kanseri teşhisinde gelişmiş ülkelerde kullanılmaya başlanılmıştır.

Bu yazımızda PSA nedir, PSA kan testi, PSA ölçümü, PSA normal değerleri, PSA neden yükselir, PSA nasıl düşer, PSA ücreti, PSA testiden önce dikkat edilmesi gerekenler, PSA nasıl yapılır, PSA aç karnına mı yapılır tok karnına mı konularından bahsettik sizde merak ettiklerinizi yorum olarak bizlere yazabilirsiniz.