Traksiyon Etkisi, Bel Çekmesi Nedir? Kimlere Niçin Yapılır?

Etki mekanizması:

Traksiyonun omurga eklemleri üzerindeki esas etkisi mekaniktir ve şunları kapsar.

1. Korpusların birbirinden ayrılması ve intervertebral mesafenin genişlemesiyle disk içindeki pozitif basıncın azalarak emme etkisi oluşturması.
2. Longitudinal ligamanları gerip anulus fibrozusa merkezcil bir baskı uygulayarak intervertebral aralığa doğru itmesi.
3. Faset eklem aralıklarının genişlemesi.
4. Nöral foremenlerin açılması
5. Herniye diskin geri çekilmesi sonucu spinal kanalın genişlemesi
6. İmmobolizasyon sağlayarak hastanın istirhatini zorunlu kılması
7. paravertebral kas spazmının gerilme süretiyle azalması

Hasta Seçimi:

Radiküler şikayetler “sinir kökü, dorsal kök gangliyonu, spinal sinir kompleksinin” mekanik kompresyonu,  iskemisi veya enflamasyonundan kaynaklanır. İntervertebral foramen çapının artırmasından dolayı traksiyon, en fazla foramen patolojilerinde fayda sağlar. Mekanikn tedavinin en çok bel ağrısının akut döneminde etkili olduğu 6 hafta- 3 aydan uzun süren kronik dönemde etkisinin daha az olduğu bildirilmiştir. Traksiyon, pasif mekanik bir tedavi olduğu için en fazla 6 haftalık akut dönemde etkilidir. Bu nedenle lomber traksiyon akut bel ağrılı, radiküler şkayetleri ve nörolojik defisiti olan hastalara önerilmelidir.

Traksiyonla düz bacak kaldırma(DBK) testi, refleks, kas kuvveti ve duyu bulgularının düzeldiği gösterilmiştir.Traksiyon kuvveti hastanın ağrı cevabına göre ayarlanmalı tedaviden önce, tedavi sırasında ve tedaviden sonra yeniden belirlenmelidir.

Traksiyondan sonuç alınamamasının en büyük nedeni; traksiyon sırasında boyun veya vucuda uygun olmayan pozisyon verilmesi ve yetersiz bir güçle çekilmesidir.Örneğin hasta otururken boyna hiperekstansiyon pozisyonunda traksiyon uygylanması radiküler ağrıyı artırabilir. Aynı şekilde boynun 4.5 kd’dan az bir ağırlıkla çekilmesi etkisiz kalır.

TRAKSİYONUN ENDİKASYONLARI

Traksiyon etki mekanizması esas olarak mekanik olduğu için endikasyonları da mekanik hastalıklarla sınırlandırılmalıdır. Servikal ve lomber bölgelerde,  başlıca şu durumlarda kullanılır.

1. Servikal ve lomber disk hernisi, diskojenik ağrı ve spondiloz: Bu endikasyonda traksiyon  sık kullanılmaktadır. Özellikle ağır disk hernisinde traksiyonun hastanın yatağında devamlı ve düşük kilo ile yapılması uygundur. Traksiyon sonrasında hastanın yatağında istirahati, tedavinin etkinliği bakımından önemlidir. Ayaktan tedaviye giren vakalarda ise beli ve boynu korse ile istirahata almak tedavinin etkinliği ve başarısını artırmaktadır.  ///// Disk hernisi ve dejenerasyonu 3 evreye ayrılır; (a) nuceus pulpozusun elastikiyetini kaybetmesi ve dehidratasyonu, (b) anulus fibrozusun rüptürü, (c) osteofit oluşumu. İntervertevral aralığın genişlemesine osteofitler izin vermeyeceği için traksiyon sadece ilk 2 evrede başarılı olabileceğine inanılmaktadır.Bununla birlikte, pek çok klinisyenomurilik yaralanması riski taşıyanlar dışında ki bütün disk hernilerinde traqksiyon vermektedirler.///// disk hernileri anatomik, radyolojij ve klinik olarak 4 safhada ele alınabilir. 1. safha anulusun mikro ve makro travmalar sonucu yırtılması, çatlaklar oluşması, nucleusun disk içine yayıldığı bulging(şişme) 2. safha anulusun son halkasına kadar yırtılıp nucleusun taştığı protrüzyon 3. safha anulusun son haklasında yırtılıp nucleusun spinal kanala çıktığı ekstrüzyon (patlama) 4. safha ise herniye nuclesuusn spinal kanal içine düştüğü sekestre (kopma) disktir. Buna göre traksiyonun birinci ve ikinci safhada daha etkili olacağını söylemek mümkündür. Nitekim traksiyon sırasında herniye nucleusu geri çekilen olguların daha çok protrüzyon ve bulging safhasında olduğu saptanmıştır. Ekstrüde ve sekestre disk  hernilerinde ise traksiyon güvünün herniye parçayı geri çekip diske tekrar döndürmesi mümkün olmadığından bu olgularda traksiyonun etkisiz olacağını düşünebiliriz.
2. Dejeneratif değişikliklere bağlı radikülopatiler: Sinir köklerine baskı yapan osteofitlerin varlığında uygulanabilir.
3. Faset eklem sublukasyonu: Sublukasyonun yerine gelmesine ve sıkışan sinoviyal membranın serbestleşmesine traksiyonun büyük faydası olur.
4. Servikal ve lomber strain: Kas spazmı ve gerginliğine bağlı ağrının giderilmesinde diğer fizik tedavi ajanlarıyla birlikte etkili bir tedavidir.
5. Spondilolistesiz: Sinir köküne baskı yapan 1. ve 2.  derecede spondilolisteziste traksiyon öneren calışmalar vardır.

TRAKSİYONUN KONTRENDİKASYONLARI

Traksiyonun en önemli kontreindikasyonu, uzman olmayan kişiler tarafından yanlış kullanılmasıdır. Boynun ve belin bütün ağrılı durumlarında endike değildir. Özellikle mekanik olmayan boyun ve bel ağrılarında dikkatli olunmalıdır. Traksiyonun başlıca kontrendikasyonları şunlardır;

1. Malignite: Primer veya metastatik kemik veya omurilik tümörü.
2. Omurilik Basısı: Basıyı artırabileceğinden omurilikte bası belirtileri ( hiperrefleksi, pareparezi, patolojik refleks vb.) varlığında  uygulanmamalıdır.
3. Enfeksiyöz diskit, spondilit, osteomiyelit: Tüberküloz, bruselloz gibi spondilodiskit yapan hastalıklarda enfeksiyonun yayılma riskini arttıracağından traksiyonun yapılmamalıdır.
4. Osteoporuz: İleri derecede osteoporoz varlığında kırık riski yüksektir.
5. Malign hipertansiyon ve kalp yetmezliği: Sempatik irritasyon sonucu tansiyon yükselmesi ve çarpıntı gelişebilir. Dikkatli olunmalıdır.
6. Romatoid artrit ve diğer bağ dokusu hastalıkları: Hastalık boyunu tutmuşsa ligaman zayıflığı ve instabilite sonucu atlanto-aksiyel subluksasyon tehlikesi nedeniyle sakıncalıdır.
7. İleri yaş: Komorbid hastalıklar varsa, ihtiyaç halinde dikkatli olunmalıdır.
8. Gebelik: Uterusa yaptığı baskı nedeniyle lomber traksiyon uygun değildir.
9. Dispne, restriktif akciğer hastalıkları: Akciğer hastalığına bağlı solunum sıkıntısında göğüs korsesinin baskısını azaltmak için  düşük ağırlıkla lomber traksiyon yapılmalıdır.
10. İleri derecede anksiyete ve gerginlik: Bu hastalara traksiyon uygularken dikkatli olunmalı, gerekirse  sakinleştirici ve kas gevşetici verilmelidir.
11. Boynun akut yumuşak doku hasarı: Özellikle whiplash sendromunda yumuşak doku hasarı ve instabilite riski nedeniyle sakıncalıdır.
12. Aktif peptit ülser, hiatus hernisi, umblikal ve inguinal herni, aort anevrizması ve aktif hemoroit: Lomber traksiyon sakıncalı olabilir.
13. Servikal median disk hernisi: Çekim sırasında omurilik hasarı ihtimali nedeniyle dikkatli olunmalıdır.
14. Karotis ve vertebral arterlerde ileri ateroskleroz-vertebrobaziler yetmezlik: Serebral ve medüller iskemi oluşabileceği için uygulanmamalıdır.
15. Akut tortikollis
16. Disk-omurga cerrahisi geçirmiş hastalar: Bu hastalarda anatomik yapı bozulduğu için traksiyon tedavisi uygun değildir.
17. İleri evre instabil spondilolistesiz: Spondilolistesiz kök basısına sebep oluyorsa traksiyon için  endikasyon oluşturabilir. Ancak instabil ve kök basısı yapmıyorsa traksiyon uygulanması instabiliteyi artıracağından kontraindikedir.