Traksiyon Nedir?

Traksiyon nedir; dışardan uygulanan bir kuvvet ile eklem aralığını genişletmek veya kırık kemikleri birbirinden uzaklaştırmak amacıyla sıklıkla fizik tedavi yöntemleri içerisinde kullanılan bir tedavi yöntemdir. Traksiyon nedir sorusuna kısaca bir çekme işlemidir diyebiliriz. Bu yazıda detayları ile traksiyon nedir konusundan bahsedeceğiz.

Traksiyon Nedir

Traksiyon uygulaması fizyoterapistler tarafından el ile veya traksiyon cihazları ile uygulanabilir. Günümüzde özellikle bel ve boyun bölgesinden rahatsızlığı olan hastalarda bu yöntem uygulanmaktadır. Traksiyon uygulaması süreye ve kuvvete göre iki grupta sınıflandırılmaktadır.

Süreye göre; Statik, inermitan, sürekli.

1. Sürekli traksiyon nedir; Bu yöntem ile amaç kas spazmlarını çözmek ve kas ve çevre yapıların omurgaya uyguladığı basıncı azaltmaktır. 10-15 gün süreyle toplamda 20 saatten az 40 saatten çok olmamak kaydıyla gün aşırı uygulanır. Sürekli uygulandığı için uygulanan kuvvet çok olmamalıdır.
2. İntermittan (aralıklı) traksiyon nedir; Toplamda 20 ile 30 dakika arasında sürekli çekmeye göre daha çok kuvvet ile daha kısa sürede uygulanır. Tedavi sırasında bir kaç dakikalık çekmeyi bir kaç saniyelik gevşeme takip eder ve yarım saat boyunca uygulanır.
3. Statik traksiyon nedir; Sürekli ile intermittan çekme arasında bir kuvvet ile yarım saat ile bir saat arasında uygulanır.

Kuvvete göre traksiyon çeşitleri; manuel, yer çekimi yardımlı, su içi, mekanik, motorize, ototraksiyon ve spinal dekompresyon olarak sınıflandırılır. Kısaca bunlardan bahsedelim.

Manuel traksiyon nedir; Fizyoterapist tarafından daha çok boyun rahatsızlığı olan kişilerin tedavisinde uygulanır. Ayrıca boyun traksiyon cihazı kullanmadan önce hastaya uygulamanın faydalı olup olmayacağını görmek amacıyla 40-60 saniye uygulanabilir.

---

Yerçekimi yardımlı traksiyon nedir; Bu yöntem de uygulanan çekme  kuvveti yerçekimi yardımıyla oluşturulur. Hastanın bedeni dik pozisyonda yada dike yakın açılarda uygulanacak bölgeye göre baş aşağı veya yukarı olacak şekilde ayarlanır. 10 dakika ile yarım saat arasında uygulama yapılır. Bu yöntemle omurga kemikleri olan vertebraların arasında açılma sağlanabilir.

---

Ototraksiyon nedir: Hasta çekmeyi kendi kendine el veya ayağıyla yapar. Yaygın olarak kullanılmamaktadır, uygulama için özel masalar gerekmektedir.

---

Su içi traksiyon nedir: Hastanın ayaklarına ağırlık takılır ve hasta su üstünde yüzebilen simitlerle su içerisinde dik olarak tutulur. Sıcak su içerisinde yapılırsa hastanın kasları gevşeyeceği için daha etkili bir uygulama olur. 10 dakika ile yarım saat arasında uygulanır.

---

Mekanik traksiyon: Boyun traksiyonu cihazları bu şekilde makara sistemi ile çalışmaktadır. Nadir olarak bel bölgesi içinde makara sistemleri ile kullanılabilir.

---

Motorize traksiyon nedir: Rehabilitasyon programları içerisinde sürekli veya aralıklı çekme uygulamak için fizyoterapistler eşliğinde sürenin ve çekme kuvvetinin manuel olarak ayarlanabildiği motorlu sistemlerle yapılan uygulamadır.

---

Spinal dekompresyon nedir: Diğer yöntemlerden farklıdır. Diğer yöntemler de çekme kuvveti doğrusal olarak uygulanmaktadır. Bu yöntem de ise çekim kuvveti tedavi esnasında artırılarak maksimuma ulaşılır. Uygulanan fazla kuvvet ile diskler arasında etkili bir açılma sağlanabilir. Bel ağrısı olan hastalarda kullanılmaktadır.

---

Traksiyon Etki Mekanizması

Traksiyon etki mekanizması ve traksiyonun faydaları kullanılan yönteme göre değişiklik göstermektedir. Genel olarak yapılan uygulamalarda şunlar olmaktadır.

• Uygulanan kuvvet ile omurga bölgesinde bulunan kas ve ligamentler gerilir ve bu bölgede ki omurga eklemleri normal pozisyonuna getirilir.
• Bu yapılardan kaynaklı (kas ve çevre dokular) ağrı var ise hastanın ağrısı azalır veya kaybolur.
• Omurga disklerinin arası ve nöral foramenler genişler.
• Uygulanan çekme kuvveti ile diskler üzerine binen yük azaltılarak disk hacmi artırılır.
• Bel ve boyun fıtığı olan hastalarda uygulanan çekme ile bası altında ki sinirler basından kurtarılarak el ve ayaklarda olan uyuşma, kuvvet kaybı ve his kaybı tedavi edilebilir.
• Uygulanan çekme ile omurga kaslarında ki spazmlar giderilebilir ve spazm kökenli ağrılar tedavi edilmiş olur.
• İntervertebral diski oluşturan nükleus pulpozus ve anulus fibrozus da bu çekmeden etkilenir. Kesin olmamak ile beraber nükleus pulpozus daha iyi beslenir ve anulus fibrozusdaki yırtıklar kapatılabildiği görüşü son yıllarda öne çıkmaktadır.

Boyun Traksiyonu Nedir

Motorize cihazlar veya fizyoterapist tarafından hastaya oturur pozisyonda, ayakta veya sırt üstü yatarken uygulanabilir. Hastalar sırt üstü pozisyonda kendini daha güvende hissetmektedir fakat yatar pozisyonda sürtünme olduğu için bu pozisyon pek tercih edilmemektedir. Sürtünme olmadığı için boyun traksiyonu yapılırken sıklıkla oturma pozisyonu kullanılmaktadır.

Boyun traksiyonu yaparken uygulanacak kuvvet miktarı ve yöntemi ile ilgili iki görüş hakimdir. Juudovich boyun kemikleri arasında etkili bir ayrışma için sürekli kuvvet ile 11.5 kg’lik bir kuvvet uygulanması gerektiğini söylemektedir.

Colachis ve Strohm ise boyun kemikleri arasında etkili bir ayrışma için aralıklı çekme ile 25 dakika 13,5 kg çekme uygulanması gerektiğini söylemektedir.

---

Bel Traksiyonu Nedir

Traksiyon cihazları yardımı ile çekim kuvveti sağlanmaktadır. Sırt üstü veya yüz üstü pozisyonda uygulanabilir. Hasta yatarken 20-40 kg arası bir kuvvet ile vertebralar arası açılabilir 10-15 dakika ile başlanarak gün geçtikçe 20-30 dakikaya çıkılabilir. Aralıklı traksiyon ile 10-15 kg ile başlanıp gün aşırı ağırlık artırılarak 5. gün de 30-50 kg arası bir çekme kuvveti ile kaslar gevşetilebilir.

Bel traksiyonu Lomber spinal traksiyon sırtüstü ve yüzüstü horizontal pozisyonda, vücut ağırlığı ve ek ağırlık kullanılarak vertikal pozisyonda uygulanabilir. Horizontal traksiyonda sürtünme kuvveti traksiyon etkisini azaltan önemli bir faktördür. 60 saniyeye kadar uygulanan çekmeyi 15-30 saniye arası dinlenme periyodu izler.

Spinal dekompresyon uygulama

Hastalara çekme yapılmadan önce omurga kaslarını gevşetmek için sıcak uygulaması yapılabilir. Uygulanacak kuvvet hastanın ağırlığının yarısının 5 kg aşağısıdır. Çekme yarım saat ile 45 dakika arasında uygulanır. Uygulama 20 seans şeklinde yapılır. Birinci ve ikinci hafta, haftada 5 gün. Üçüncü ve dördüncü hafta, haftada 3 gün. Son iki hafta, hafta da 2 gün olarak şekilde 20 seansa tamamlanır. Ağırlık hastanın vücut ağırlığının yarısından 10 kilo fazlasını geçmeyecek şekilde her seansda azar azar artırılabilir.

---

Traksiyon Endikasyonları

Aşağıda ki hastalıkların tedavisinde traksiyon kullanılmaktadır

• Sinir kökü sıkışması durumunda
• Bel fıtığı
• Eklem hareketliliğinin azaldığı durumlarda
• Omurga kaslarının spazmında.

Traksiyon Kontraendikasyonları

Aşağıda ki durumlarda traksiyon tedavisi zararları olabilir o yüzden uygulanmamalıdır.

• Hamilelerde
• Vertebra kemik füzyonunda
• Kanser hastalarında
• İleri dece osteoporoz hastalarında
• L1 seviyesi altında ki vertebra baskı kırıklarında
• Aort anevrizması
• Pars defekti durumunda
• Disk enfeksiyonu olan hastalarda
• Felç durumunda
• Kauda ekina hastalarında
• Bazı disk patolojilerinde

Yapılan araştırmalara göre traksiyon tedavisinin etkili olduğuna dair kesin bir sonuç bulunamamıştır. Fakat bir çok hasta yapılan çekmelerden fayda gördüğünü söylemektedir.

Bu yazımızda traksiyon nedir sorusuna cevap vermeye çalıştık merak ettiklerinizi yorum olarak belirtebilirsiniz.