Yüzeyel Duyu ve Muayenesi

Yüzeyel Duyu ve Muayenesi

13 Ocak 2018 1 Yazar: admin

Yüzeyel duyu deri ve mukozalardaki duyu organlarından doğan ağrı, ısı (sıcak-soğuk) ve dokunma duyularını içerir. Yüzeyel duyu gün içerisinde çevremizden en çok aldığımız duyu çeşididir.

Günlük yaşam içerisinde özellikle bebeklik çağlarında çevreyi tanımada ve algılamada yüzeyel duyu önemli bir yere sahiptir.

Yüzeyel duyu içerisinde yapılan ağrı değerlendirmesi, sıcak soğuk değerlendirmesi ve dokunma duyusu değerlendirmesi bir uzman tarafından yapılır ve sonuçlar kayıt edilir. Yüzeyel duyu muayenesi yapılmadan önce hastanın koopere olup olmadığı kontrol edilir hastaya adı veya bulunduğu yerin neresi olduğu gibi basit bir kaç soru sorulabilir.

Yazımızın detaylarına geçmeden şunu söyleyelim. Duyu muayenesi hakkında detaylı bilgi için daha önce yazdığımız duyu muayenesi yazımıza, derin duyu ve muayenesi yazımıza, kortikal duyu ve muayenesi yazımıza göz atabilirsiniz.

Yüzeyel duyu muayenesi hasta gözü kapalıyken ve açıkken tekrarlanır ve testi yapan uzman anlamlı bulduğu sonucu kayıt eder. Şimdi sırasıyla ağrı duyusu, ısı duyusu ve dokunma duyusu hakkında detaylı bilgi verelim.

Ağrı Duyusu Değerlendirmesi

ağrı duyusu

Ağrı duyusunun muayenesi cilde toplu iğne ucunun hafifçe dokundurulmasıyla yapılır. Ağrı duyusu muayene sırasında hastayı şaşırtmak sürekli dokunulmaz bazende dokunmuş gibi yapılır. Ağrı duyusu muayenesi sırasında hastanın gözleri kapalı olmalıdır.

Hastada ağrı duyusu muayenesi sırasında 4 çeşit cevap ortaya çıkabilir.

  • Ağrı duyusu normal olarak hissedilir.
  • Ağrı duyusu normalden az hissedilir.
  • Ağrı duyusu normalden daha fazla hissedilir.
  • Ağrı duyusu hissedilmez.

Yukarıda saydığımız cevaplar tıbbi olarak hiperaljezi, hipoaljezi ve analjezi olarak isimlendirilmiştir. Kısaca ne ne demektir bahsedip ağrı duyu kusuru oluşacak hastalıkları söyledikten sonra ısı muayenesi başlığına geçelim.

Hiperaljezi Nedir

Ağrının normalden fazla hissedilmesi hiperaljezi olarak adlandırılır. Hiperaljezi olan bireylerin ağrı eşiği düşüktür.

Hipoaljezi Nedir

Ağrının normalden az hissedilmesi hipoaljezi olarak adlandırılır. Hipoaljezi olan bireylerin ağrı eşiği yükselmiştir.

Analji Nedir

Ağrı duyusunun hissedilmemesi analji olarak adlandırılır. Analji olan kişiler cimcikleme ve sivri bir cisimle uyarılmalarına karşın herhangi bir ağrı hissetmez.

Ağrı Duyu Bozukluğu Olabilecek Bazı Hastalıklar

  • Medulla spinalisin kanalis centralis civarındaki lezyonlarının sonucunda analji olabilir.
  • Beyin sapı lezyonları sonucunda  yüzün yarısında ve bu yarının karşı tarafında ki gövde, üst ve alt ekstremitede analji ile beraber ısı duyusunun kaybolabilir. Dokunma duyusu sağlamdır.

Isı Duyusu Değerlendirmesi

ısı duyusu

Isı duyusunun muayenesi birinde sıcak, diğerinde soğuk su bulunan iki ayrı cam tüple yapılır. Sıcak su 40- 45 C, soğuk su 5-10 C olmalıdır. Bu sıcaklık değerleri önemlidir çünkü bunlardan düşük yada daha yüksek derecelerde olursa kişilerde ısı duyusu yerine ağrı duyusu uyanabilir.

Isı duyusu muayene sırasında hastayı şaşırtmak için bazen dokunulup bazen dokunulmaz. Isı duyusu muayenesi sırasında hastanın gözleri kapalı olmalıdır.

Isı duyusu muayenesi sırasında 4 çeşit cevap ortaya çıkabilir.

  • Isı duyusu normal olarak hissedilir.
  • Isı duyusu normalden az hissedilir.
  • Isı duyusu normalden daha fazla hissedilir.
  • Isı duyusu hissedilmez.

Yukarıda saydığımız cevaplar tıbbi olarak termohipoestezi, termohiperestezi ve termanestezi olarak isimlendirilmiştir. Kısaca ne ne demektir bahsedip sonrasında ısı duyu kusuru oluşacak hastalıkları söyleyip dokunma duyusu muayenesine geçelim.

Termohiperestezi Nedir

Isı duyusunun normalden fazla hissedilmesi termohiperestezi olarak adlandırılır. Termohiperestezi olan bireylerin ısı eşiği düşüktür.

Termohipoestezi Nedir

Isı duyusunun normalden az hissedilmesi termohipoestezi olarak adlandırılır. Termohipoestezi olan bireylerin ısı eşiği yükselmiştir.

Termanestezi Nedir

Isı duyusunun hissedilmemesi termanestezi. Termanestezi durumunda hasta sıcak ve soğuğa karşı herhangi bir tepki vermez.

Isı Duyu Bozukluğu Olabilecek Bazı Hastalıklar

  • Isı duyusu kaynı Medulla spinalisin kanalis centralis hasarına bağlı olarak olabilir.
  • Beyin sapı lezyonları sonrasında yüzün yarısı karşı taraf kol ve bacağı ile gövdesinde ağrı kaybı ile beraber ısı duyusu kabı olabilir. Dokunma duyusu sağlamdır.

Dokunma Duyusu Değerlendirmesi

dokunma duyusu

Dokunma duyusu muayenesi pamuk, fırça ve hatta parmak ucu ile bile yapılabilir. Dokunma duyusu en temel duyulardan birisidir. Muayene sırasında hastayı şaşırtmak için bazen dokunulup bazen dokunulmaz. Dokunma duyusu muayenesi sırasında hastanın gözleri kapalı olmalıdır.

Dokunma duyusu muayenesi sırasında 4 çeşit cevap ortaya çıkabilir.

  • Dokunma duyusu normal olarak hissedilir.
  • Dokunma duyusu normalden az hissedilir.
  • Dokunma duyusu normalden daha fazla hissedilir.
  • Dokunma duyusu hissedilmez.

Yukarıda saydığımız cevaplar tıbbi olarak hiperestezi, hipoestezi ve anestezi olarak isimlendirilmiştir. Kısaca ne ne demektir bahsedip yazımızı bitirelim.

Hiperestezi Nedir

Dokunma duyusunun normalden fazla hissedilmesi hiperestezi olarak adlandırılır. Hiperestezi olan bireylerin duyu eşiği düşüktür.

Hipoestezi Nedir

Dokunma duyusunun normalden az hissedilmesi hipoestezi olarak adlandırılır. Hipoestezi olan bireylerin duyu eşiği yükselmiştir, sivri ve künt cisimleri ayırt edemeyebilir.

Anestezi Nedir

Dokunma duyusunun hissedilmemesi anestezi olarak tanımlanır. Anestezi durumunda hastalar dokunmaya karşı herhangi bir tepki vermez ve dokunmayı hissetmediğini söyler. Bu test hastanın gözü kapalıyken yapılırsa daha net ve kesin sonuç ortaya çıkar.

Bu yazımızda yüzeyel duyu muayenesi konu başlıkları olan ağrı duyusu, ısı duyusu ve ağrı duyusu hakkında bilgi vermeye çalıştık.

Ağrı duyusu ile ilgili hiperaljezi nedir, hipoaljezi nedir, analji nedir kavramlarını, ısı duyusuyla ilgi termohiperestezi nedir, termohipoestezi nedir, termanestezi nedir kavramlarını ve dokunma duyusuyla ilgili hiperestezi nedir, hipoestezi nedir ve anestezi nedir kavramlarını açıkladık.

Duyu muayenesi konusunda daha fazla bilgi için duyu muayenesi yazımıza, derin duyu ve muayenesi yazımıza ve kortikal duyu ve muayenesi yazımıza göz atabilirsiniz.

Yüzeyel duyu muayenesi videosunu izleyerek uygulamanın nasıl yapıldığını görebilirsiniz.