Skolyozda Korse Tedavisi

• Skolyoz Kolumna vertebralisin fronral düzlemdeki lateral eğriliğidir.
• Fonksiyonel ve yapısal olmak üzere 2 ye ayrılır;

hasta öne eğildiğinde skolyotik eğrilik sabit kalıyor ise yapısal skolyoz, öne eğilme ile eğrilik düzeliyorsa fonksiyonel skolyozdur.

-Yapısal skolyozda hem lateral fleksiyon hem de rotasyon durumu vardır. Bu yüzden tedavisi fonksiyonel skolyoza göre daha güçtür.

-Ayrıca skolyozda sıkça görülen diğer bir durum Gibozite, vertebraların rotasyonu ile meydana gelir.

Fonksiyonel skolyoz: postural skolyoz, histerik skolyoz, sinir kökü irritasyonu(tümör, disk hernisi) sonucu oluşan skolyoz, inflamasyona bağlı, alt ekstremite uzunluk eşitsizliğine bağlı olarak oluşur.

Yapısal skolyoz: konjenital skolyoz, idiopatik skolyoz, noromusculer skolyoz, metabolik nedenlere bağlı skolyoz(raşitizm,osteogenezis imperfekta), posttravmatik skolyoz şeklinde sıralanabilir.

Konjenital skolyoz: (Cerrahidir,konservatif tedavisi yoktur!!)

Kemik patolojilerinden kaynaklanan skolyozdur.

İntrauterin dönemde vertebral kolon oluşumu sırasında gelişen defektlere bağlı

1. formasyon (şekillenme) yetersizliği
2. segmentasyon yetersizliği
3. mikst tip

olmak üzere 3 farklı gruba ayrılır.

-Skolyoz  ilk farkedildiği andan itibaren 1-2 ay içerisinde belirgin hale geliyorsa çok şiddetli seyredeceği düşünülebilir,

• Jüvenil tipte belirli bir yaşa kadar konservatif tedavi uygulanır daha sonra cerrahi tedavi düşünülmelidir.
• Adalosan da kemik gelişimi tamamlanıncaya kadar korse kullanılır ( Mutlaka egsersiz eşliğinde).

İdiopatik skolyoz: Tüm skolyoz olgularının %80’i , progresif seyirli, özellikle hızlı büyüme esnasında kötüleşebilen özlelik gösterir. 3 farklı gruba ayrılır;

1. infantil(3 yaştan önce)
2. Juvenil(3-10 yaş)
3. Adelosan (10 yaştan iskelet olgunluğuna kadar)

SKOLYOZDA ORTEZLEME

0-20 derece arasında skolyoz eğriliğinde : Dikkatli kontrol, belirli aralıklarda doktor muayenesi ve de mutlaka fizyoterapistlerin önerdiği egzersiz yapılmalı.

20-40 derece arasında skolyoz eğriliğinde : Fizyoterapistlerin önerdiği egzersiz + Korse Kullanımı

40-60 derece arasında skolyoz eğriliğinde : Cerrahi düşünülebilir.

Nöromusculer skolyoz:

-Nöropatik (poliomyelit,CP,syringomyeli)

–Myopatik (musküler distrofiler)

Rizer işareti: Korseyi bırakma kriteri olarak kullanılır. İliak kristanın ossifikasyonunu ifade eder. Radyolojik olarak kontrol etmek gerekir. Kemik gelişimi tamamlanıncaya kadar 18-19 yaşlarına kadar korse kullanılır.

Korseye karar verme kriterleri

• Eğrinin tipi önemlidir. Konjenitalse cerrahi, idiopatikte düzeltme amacı, noromusculer tip skolyozlarda destekleme amaçlıdır.
• Hastanın yaşı 1-3 arasında ise skolyoz şiddetli ilerler. Çocuk 11 yaşındayken düzeltme amaçlı korse yapılır, kemik gelişimi tamamlanmış bir hastada semtomatik tedavi gerekir (egzersiz, ayakkabı altına kama koyma gibi) korseye artık gerek yoktur.
• Eğriliğin apeksi korse seçimi için çok önemlidir( vitraten yada milwaki? )
• Nöromuckuler skolyozda cerrahiye gidebilir ama aile gelişebilecek komplikasyonlardan korkabilir. Bunun sonucunda korse kullanılır. Korseyi gün içerisinde 23 saat takması gerekir. Sadece 1 saat hijyen ve egzersiz amaçlı çıkartır. Ortezin içinde ki pedinin (pamuklu beyaz- tam temaslı) her gün temizlenmesi istenir.
• 30 derece veya altına ulaşılan skolyozda (rizer 4)korse bırakılabilir mi diye deneme yapılır. Hemen bırakılmaması gerekir. –ilk 3 ay 2 saat, sonraki 3 ay 4 saat ,sonraki 3 ay 8 saat, sonraki 3 ay 12 saat çıkarılarak bırakılır.
• Rizer 4 ise ve  hasta korseyi gün içerisinde 8 saate kadar takmama durumuna ulaşmış ise Posteralateral grafisi çekilir. Eger korsesiz mevcut açı 5 derece ve üzeri artıyor ise tekrar 23 saat kullanmaya devam edilir. Eğer mevcut açıda meydana gelen değişim  5 derecenin altındaysa  yada artmıyor ise korse bırakma protokülüne devam edilir.
• Bir eğrilik korseyle tedavi ediliyor ise mevcut açıda artış beklenebilir ama kemik gelişimi tamamlanınca artış durur.
• Hamilelik süresince skolyozda ufak bir artış beklenir ama bu süreçte korse kullanılmaz egrilik fizyoterapistinin önerdiği egzersizler yardımıyla düzeltilmeye çalışılır.
•  Açı 30 dereceden 20-25 dereceye düşerse kullanılan ortez iyi yapılmış anlamına gelir. Ama 5 derecenin altındaysa çok etkili bir ortez değildir ve korse tekrardan  yaptırılmalıdır.
• Korseye cevap vermiyorsa skolyozun artması beklenir. Düzenli takip edilmesi lazım. Hasta korseyi kullanıyor ve sorunu yoksa 6 – 8 ayda bir kontrol edilir gerekirse korse yenilenir.
• Hasta korseyi bırakma protoküle göre korseyi bıraktıysa sonradan en fazla 5 derece daha artabilir ama daha sonra ilerlemez.