ASIA Bozukluk Skalası

15 Aralık 2018 1 Yazar: Fizyoo

Omurilik yaralanmalı bir hastayı değerlendirmenin en hassas yolu standardize edilmiş bir fizik muayenedir.Geliştirilen standartlar hastalıkla ilgilenen profesyoneller için ortak bir dil oluşturur, bilimsel çalışmalarda ve farklı merkezler arasında veri karşılaştırmalarına olanak tanır.

Kas fonksiyonu derecelendirmesi

0 = total paralizi
1 = palpabl veya görülebilir kasılma
2 = aktif hareket, yerçekimi ortadan kaldırıldığında tam eklem hareket açıklığı (EHA)
3 = aktif hareket, yerçekimine karşı tam EHA
4 = aktif hareket, yerçekimine karşı tam EHA ve kasa özel belirlenmiş pozisyonda kısmi direnç
5 = (normal) aktif hareket, yerçekimine karşı tam EHA ve kasa özel belirlenmiş pozisyonda sağlıklı birinden beklenebilecek tam direnç
5* = (normal) aktif hareket, yerçekimine karşı tam EHA ve bilinen inhibe edici faktörler (ör: ağrı, kullanılmama) olmasaydı kasta normal sayılabilecek yeterli direnç.
TE = Test edilemiyor. (ör: immobilizasyona bağlı, hastanın derecelendirilmesini önleyen ciddi ağrı, ampütasyon, eklem hareket açıklığının %50’sinden fazla kontraktür)

ASIA Bozukluk Skalası (ABS)

A = Komplet

S4-S5 sakral segmentlerde korunmuş duyusal ya da motor fonksiyon yoktur.

B = Duyusal İnkomplet

Nörolojik seviya altında motor değil, duyusal fonksiyon korunmuştur ve S4-S5 sakral segmentleri de içerir (S4-S5’te hafif dokunma, iğne duyusu ya da derin anal basınç), VE vücut her iki yarısında motor seviyenin üç seviyeden aşağısında korunan motor fonksiyon yoktur.

C = Motor İnkomplet

Nörolojik seviye altında motor fonksiyon korunmuştur** ve tek nörolojik yaralanma seviyesi altındaki anahtar kasların yarısından fazlası 3’ten az (derece 0-2) kas derecesine sahiptir.

D = Motor İnkomplet

Nörolojik seviye altında motor fonksiyon korunmuştur** ve tek nörolojik yaralanma seviyesi altındaki anahtar kas fonksiyonlarının en az yarısı (yarısı ya da fazlası) ≥ 3 kas derecesine sahiptir.

E = Normal

ISNCSCI ile değerlendirilen duyu ve motor fonksiyon tüm segmentlerde normal olarak değerlendirildi ve hastada önceden defisit mevcut ise ABS derecesi E’dir. Başlangıçta omurilik yaralanması olmayan biri bir ABS derecesi almaz.

**Bir kişinin ABS C ya da D derecesi alması, yani motor inkomplet olması için, (1) istemli anal sfinkter kasılması ya da (2) vücut o tarafında motor seviyenin üç seviyeden fazla altında motor fonksiyon korunması ile birlikte sakral duyusal korunma olmalıdır. Bu standartlar ABS B ve C ayrımında motor seviyenin üç seviyeden fazla altında anahtar kas dışındaki kas fonksiyonunun kullanımına izin verir.

NOT: ABS B ve C arasında ayrım yaparken her iki taraftaki motor seviye kullanılır. ABS C ve D arasında ayrım yaparken tek nörolojik seviye kullanılır.

Sınıflandırma Basamakları

Omurilik yaralanmalı bireylerin sınıflandırmasında aşağıdaki sıranın izlenmesi önerilir.

1-Sağ ve sol taraf için duyu seviyelerini belirle

2-Sağ ve sol taraf için motor seviyelerini belirle

Not: Test edilecek myotom olmayan bölgelerde motor seviye duyu seviyesi ile aynı kabul edilir, eğer o seviyenin üstündeki test edilebilen motor fonksiyonlar da normalse.

3-Tek nörolojik seviyeyi belirle.

Bu, motor ve duyu fonksiyonunun her iki tarafta normal olduğu en aşağı segmenttir ve 1 ve 2. adımda belirlenmiş motor ve duyu seviyelerinin en yukarıda olanıdır.

4-Yaralanmanın komplet ya da inkomplet olduğunu belirle.

(ör. Sakral korunmanın varlığı ya da yokluğu)

Eğer istemli anal kasılma = YOK VE tüm S4-5 duyu skorları = 0 VE derin anal duyu = YOK, olması durumunda KOMPLET. Diğer durumlarda yaralanma inkomplet.

5-ASIA Bozukluk Skalası (ABS) evresini belirle:

>Yaralanma Komplet mi?
Eğer EVET ise, ABS-A ve Kısmi Korunma Alanı belirlenebilir. (kısmen korunmuş dermatom ve miyotomlardan her iki taraftaki en aşağı seviyeler)
HAYIR ise, >>Yaralanma motor İnkomplet mi?
Eğer HAYIR ise, ABS-B (Evet = istemli anal kontraksiyon YA DA motor seviyenin 3 seviyeden fazla uzağında motor fonksiyon, bu anahtar kas olmayabilir)
EVET ise, >>Tek nörolojik seviyenin altındaki anahtar kasların en az yarısının derecesi 3 ya da daha iyi mi?
HAYIR ise ABS-C EVET ise ABS-D
Eğer bütün segmentlerde motor ve duyu normalse, ABS-E

Not: ABS E bilinen omurilik yaralanması olan bir kişinin takibinde, normal fonksiyona kavuşma durumunda kullanılır. Başlangıç testinde bozukluk saptanmadıysa kişi nörolojik olarak sağlamdır ve ASIA Bozukluk Skalası uygulanamaz.

ASIA tarafından geliştirilen ve en son revize edilen formun Türkçeleştirilmiş hali aşağıdadır: