Spina Bifida Nedir?

• Spina bifida doğumda görülen omurga da açıklık, ayrıklık olma durumudur.
• Anne karnında omurilik gelişimi sırasında meydana gelen bir sorundan dolayı omuriliğin kapanamamasına bağlı görülen bir anomalidir.
• Beyin ile sinirler arasında bağlantıyı sağlayan omurgada görülen bu sorun bacaklarda hareket etme ya da duyu kaybı gibi sorunları da beraberinde getirmektedir.
• Sırttaki açıklığın bulunduğu bölgeye göre etkilenen bölgeler değişmektedir. Her seviye farklı Dermatom (Ciltte tek bir spinal segment tarafından inerve edilen duyu alanı) ve Miyotomları ( Tek Bir Spinal Segment Tarafından İnerve Edilen Kas Grubu ) inerve etmektedir.
• Eğer çocukta  Spina Bifida durumu varsa annenin folik asit, mineraller ve bazı vitaminlerce zayıf bir vücut yapısının olduğu ve buna bağlı bu rahatsızlığın ortaya çıktığı söylenebilir. Bu yüzden gebelik öncesi folik asitçe zengin gıdaların alınması çok önemlidir.
• Spina bifidaya önlem alınmamışsa, bu şekilde doğan bebeklerin omuriliği doğumdan sonra kapanmayabilir, hatta deri ile bile örtülünemez ve belde dışarıya taşmış bir şeklinde bebek dünyaya gelir.
• Spina bifida kendi içinde gruplara ayrılmıştır. Omurilikte olan açığın etkileri çok hafif olabileceği gibi çok da fazla etkili olup çoçuğun belinden aşağısının felç olması gibi kendisini gösterebilir.
• Bölge olarak ne kadar yukarıda ise (kuyruk sokumundan uzak başa yakın) zarar boyutunun doğru orantılı olarak artabileceği söylenebilir.
• Spina bifida sekeli ile doğmuş bebeklere müdahalede bulunulmazsa bazen hidrosefali durumu da görülebilir.  Hidrosefali, beyin omurilik sıvısının  aşırılaşması ve yeterli kadar boşaltılamaması ile beraber kafa içi basıncın artması, kafatasının büyümesi ile birlikte beyine zarar verebilen bir hastalıktır.
• Beyin ve omurilikte meydana gelen hidrosefalinin tedavisi ise beyne yerleştirilen bir pompa (şant) yardımı ile basınç yapan  fazla sıvının (BOS: Beyin Omurilik Sıvısı)  hortumlarla mideye boşaltılması ile düzelir.
•  Omurga da çok sık görülen konjenital anomalilerinden biri Sipina Bifida Occulta’dır.

Spina bifida occulta

• Spinabifida occulta columna vertebralis’in sık görülen konjenital anomalilerinden biridir.
• Spina bifidanın en hafif şekli denilebilir.
• Bu anomalide L5 ve/veya S1’in arcus neuralis’lerinin gelişiminde ve canalis vertebralis’in arka kısmındaki kaynaşmalarında bir yetersizlik söz konusudur.
• Genellikle L5 ve/veya S1 arcus vertebrae’sında oluşan bu kemik defektin görülme sıklığı populasyonunun % 24’üne kadar çıkabilmektedir.
• Defektin üstü bir deri tarafından kapatılmıştır ve defektin yeri çoğunlukla üzerini örten deride bulunan bir tutam kıl sayesinde lokalize edilir.
• Spina bfida occulta’lı insanların çoğunda sırt problemi yoktur ve şikayete sebeb vermez. Bu nedenle yeni doğan bir bebeği muayene ederken, belli arcus vertebralar servikal bölgeden başlayarak sakral bölgeye kadar sırayla palpe edilir.

Spina bifidanın ağır tiplerinde spina bfida cystica denilen durum ortaya çıkar. Bu bebeklerde bir veya daha fazla vertebranın arkusu tam olarak gelişmemiş olabilir. Spina bfida cystica olguları meninkslerin ve/veya medulla spinalis’in herniasyonu ile birliktedir.

• Spina bfida ile birlikte sadece meningeal herniasyon (meningeal kist) söz konusu ise bu duruma meningosel
• Meninkslerle birlikte medulla spinalis de fıtıklaşmış ise buna da meningomiyelosel adı verilir.

   Meningosel

• Spina bifida görülen bebekte omuriliği çevreleyen zarlar, sekelin görüldüğü açıktaki omur kemiklerinin  arka kısımdan dışarı çıkmaktadırlar.
• Meningomyelosele göre en büyük avantajı bel bölgesinde omurgadan dışarı çıkan kese kısmında sinirlerin bulunmamasıdır.
• Bu zarda sadece BOS (Beyin Omurulik sıvısı ) bulunmaktadır.
• Her çocukta aynı olmamakla birlikte, genelde bacaklarda güçsüzlük olabilmekte ama idrar-gaita problemi bulunmamaktadır.
• Çok nadiren yukarıda detaylı bir şekilde belirttiğimiz gibi beyinde su toplanması (hidrosefali) bulunur.
• Doğumdan sonra farkedilen meningosel de ameliyatla, açık kalan zar ve beyin onarılarak kese kapatılır.

   Meningomyelosel

• Spina bifidanın en ağır şeklidir.
• Malesef meningosel’den daha sık görülebilmektedir.
• Bel bölgesinde omurgadan dışarı çıkan kese kısmında sinirlerin çeviren zarların yanı sıra sinirlerde bulunmaktadır.
• Bu sinirler sayesinde idrar-gaita kontrolü sağlanmakta ve bu sinirlerin hasarıyla  idrar-gaita kontrolü etkilenmekte, bacaklarda ki hareket ve his etkilenmektedir.
• Sipina bifida meningomyelosel sekeli durumunda  %90 beraberinde beyinde su toplanması da (hidrosefali) görülmektedir.
• Ameliyatla kese kapatılır ancak kaybedilen fonksiyonlar kısmen geri dönebilmektedir.

İleri derecedeki meningomiyelosel vakarında genellikle nörolojik semptomlarla görülür (örneğin; ekstremitelerde paralizi, mesane ve rektum kontrolünün bozulması gibi). Ağır spina bifida vakaları nöral tüp defektlerine bağlı olarak gelişir. Embriyonal gelişimin 4.haftasında nöral tüpün kapanmasında bir bozukluk söz konusudur.