Kalça Eklemi Biomekaniği

Kalça Eklemi Biomekaniği

4 Şubat 2018 0 Yazar: Fizyoo

Kalça Ekleminin Biomekaniği ‘ni ve anatomisini ayrı ayrı değerlendirmek gerekir. Daha önce paylaştığımız Kalça Eklemi ve Anatomisi yazımıza BURADAN  ulaşabilirsiniz.

Kalça eklemi bir top ve topun yerleştiği bir yuvadan meydana gelmiştir. Her 3 düzlemde de serbest harekete izin veren, günlük yaşam aktivitelerinde son derece önemli bir eklemdir.

kalça eklemi kinezyolojisi

  • Her 3 düzlemin kesişme noktası kalça ekleminin merkezidir.
  • Asetabulumun pozisyonu incelemek için asetabular kavite ağzından bir düzlem geçirilirse bu düzlemin kardinal düzlemlere göre pozisyonu asetabulumun pozisyonunu açıklar.
  • Normal ayakta dik duruş pozisyonda, asetabular kavitenin kenarından geçirilen düzlem, vücudun ana sagital düzlemi ile açıklığı arkaya bırakan 40°’lik açılaşma meydana getirir.Bundan dolayı asetabulum bir miktar öne yöneliktir.
  • Asetabular kaviteden geçirilen düzlemle vücudun ana horizontal düzlemi arasında açıklığı laterale bakan 60°’lik açı vardır. Asetabulum bundan dolayı yana bakar.
  • Asetabular kavitenin kenarından geçen düzlemle ana frontal düzlem arasında açıklığı aşağıya bakan bir açılaşma olur, asetabulum bundan dolayı aşağıya bakar (Asetabulumöne,yana,aşağıya bakar).
  • Asetabular kavitenin ve femur başının açısal değerleri 180°dir. Bu nedenle femur başı ile asetabulum birbirine tam santralizedir. Asetabular kavitenin kohezyon gücünü artırabilmek için çevresinde kıkırdak bir dudak meydana gelir. Altta küçük bir alan dışında bütün kavitenin çevresini saran bu çentiğe “labrium asetabulare” denir.
  • Negatif basıncın artmasını sağlayan en önemli yapılardan birisidir. Asetabular kavitenin altındaki çentiğe “insisura asetabulara”denir. Eğer femur baş merkezinin asetabulum merkezi ile çakıştığını düşünecek olursak bu nokta kalça ekleminin gravite merkezini oluşturur (femur baş merkezi ile asetabulum baş merkezi kalça ekleminin frontal, sagital ve horizontal düzlemlerinin kesişmesinden oluşur).
  • Normal yapıdaki şahıslarda femur baş ve boynu eksternal rotasyondadır.
  • Femur şaftı adduksiyon ve internal rotasyondadır. Bunun nedeni intrauterin pozisyonun sürekli olarak değişmesinden kaynaklanır.
  • İntrauterin hayatta femur şaftı abduksiyon ve eksernal rotasyonda, femur baş ve boynu adduksiyon ve internal rotasyondadır.
  • İntrautenin hayatın 7. ayına doğru femur şaftı abduksiyondan adduksiyona, eksternal rotasyondan internal rotasyona, femur baş ve boynu adduksiyon ve internal rotasyondan eksternal rotasyona gider. Bu olaylar meydana gelirken frontal düzlemde baş, boyun ve şaft arasında bir açılma oluşur.
  • Yine horizontal düzlemde de baş ve boyun arasında bir torsiyon açısı oluşur. Bu açılar dik durur ve yürüyüşte hem femur başının asetabuluma santralizasyona yol açar, hem de bacakların diz eklemine doğru adduksiyonuna ve bacakların pozisyona yol açar.
  • Eğer femur adduksiyona gitmeseydi ve internal rotasyon yapmasaydı bacaklar abduksiyon pozisyonunu alırdı.

Femurun 2 anatomik ekseni vardır.

  1.  Baş ve boynun anatomik ekseni: Femur baş merkezi ile intertrochanterik orta noktayı birleştirecek olursak bu eksene femur baş ve boyunun anatomik ekseni denir.
  2.  Femur şaftının anatomik ekseni: İntertrochanterik orta nokta ile interkondilik orta nokta arasında kalan eksene denir. Bu iki eksenin kesişmesinden femur baş ve boynun anatomik ekseni ile femur şaftının anatomik ekseni arasında açıklığı mediale bakan FEMORAL İNKLİNASYON AÇISI oluşur. Yeni doğanda 150°dir. Stresler altında bu açı azalır ve 51° açı yetişkinde 125°-135°’lik normal değerine iner. 125°’nin altına inmesi Coxa Vara, 125°’nin üzerine çıkması Coxa valga olarak isimlendirilir.

koksa valga koksa vara

  • Femur cismi düz düz bir zemine konursa şaft düzleme oturduğu halde baş ve boyun düzlemle açılaşır. Bu açılaşmaya DEKLİNASYON AÇISI denir. Bu açının meydana gelişini sağlayan gelişme dönemindeki adduksiyon ve iç rotasyondur.
  • Normal şartlar altında femoral deklinasyon açısı daima enteversiyon şeklindedir.
  • Deklinasyon açısının genel olarak -25° ile +37° arasında değiştiği görülür. Yaklaşık bu açı 60°civarında değişebilmektedir.

Femoral deklinasyon açısı iki şekilde incelenir:

  1. ANTEVERSİYON AÇISI: Daima bu açı normaldir. Bu açının değeri 4°-20° arasında değişir. Ortalama 12° dir. Irka, yaş ve cinse göre farklılıklar gösterir. Coxa Valgada da anterversiyon açısında artış beklenir.
  2.  RETROVERSİYON AÇISI: Daima patolojiktir. Her zaman add. ve iç rotasyonu baş ve boyun abd. ve dış rotasyonla karşılayamaz. İç rotasyonda kalır, açı sıfıra gider, hatta (-) olabilir. Buna RETROVERSİYON AÇISI denir. Bu açıyla mutlaka Coxa Vara görülür. Bu açının -25° ye kadar düştüğü görülebilir.
  • Baş-boynu birleştiren düzlem şaftın anatomik ekseni ile açılaşma meydana getirir. Bu açıya ALSBERG AÇISI denir. Ortalama 42° dir. Hem femoral inklinasyon açısı ile hem de deklinasyon açısı ile ortaklaşa azalır yada çoğalır.

kalça ekleminin patomekaniği

  • Femur baş merkezinden interkondilik orta noktaya çizilen eksene FEMURUN MEKANİK EKSENİ denir.
  • Mekanik eksen ile femur şaftının anatomik ekseni arasında 5-7° lik açı oluşur.