Plantar Fasiit
27 Haziran 2016Plantar fasiit; Plantar fasia hasar görerek kişinin ayak tabanında ağrı hissetmesi olarak açıklanabilir kısaca. Plantar fasia ise ayak alt arkını oluşturan topukla ayak ön bölümünü birleştiren ligament yapısıdır. altındadır. Yürümeye yardımcı olan plantar fasia ayrıca ayağın kavisli yapısını desteklemektedir.
Plantar fasiit topuk ağrısının en sık nedenidir. Gün içerisinde ayakta durmanın fazla olduğu kişler ve obezite rahatsızlığı bulanlarlar ve sporcular başta olmak üzere bir çok kişide görülmektedir. Plantar fasiitin belirtiler, yavaş yavaş gelişir ve plantar fasiit ağrısı ilk olarak sabahları ortaya çıkar.
Zamanla dayanılmaz bir hal alan ağrılar kişinin günlük aktivitelerini gerçekleştiremez hale gelmesine neden olmaktadır. Plantar fasiitin tedavisinde öncelikli amaç ağrı ve inflamasyonun azaltılmasıdır. Tedavi sürecinde germe egzersizleri yapılmakta, kinesio tape bantlama tekniği ve gece ateli kullanılmaktadır.
Plantar Fasiitin Belirtileri ve Tanısı
- Plantar fasiitin en önemli belirtisi ağrıdır. Ağrı topuktan başlayıp kademeli olarak ilerleyerek ayak içine ve önüne yayılabilir.
- Ayak tabanına yapılan baskı da hasta ağrı hisseder. Ağrının şiddeti sıklıkla hastalığın şiddetini belirlemekte yardımcı olmaktadır.
- Ağrı genellikle sabah ortaya çıkmaktadır. Gece boyunca rahat bir pozisyonda olan ayakta plantar fasia geçici olarak kısalır. Kısalmış olan plantar fasia daha hassastır bu yüzden de ağrı sabahları daha fazla olmaktadır. Gün içerisinde yürüdükçe plantar fasia yavaş yavaş gerilmekte, dokular ısınmakta ve ağrı şiddetinde azalma olmaktadır.
- Uzun süre oturmak veya hareketsiz kalmakta plantar fasianın boyunu kısaltarak ağrıya sebep olmaktadır. Plantar fasiayı germe erken akut dönemlerde ağrılı olabilir.
- Yaralanma daha şiddetli hale geldikçe hasta yürürken veya ayakta durduğu zamanlarda ağrı daha da artabilir, çalışırken sürekli ayakta kalanlar ve spor yapanlarda ağrı zorlamanın devam etmesi durumda daha da şiddetlenebilir.
Plantar Fasiitin Risk Faktörleri
Plantar fasiiti pes planus, pes cavus, ayakta bulunan arkların sert oluşu, artış pronasyon, artmış supinasyon ve kötü ayakkabı kullanımı tetiklemektedir.
(Ayak yapısını bozan bu rahatsızlıklar doğrudan plantar fasianın uzanışını değiştirmekte ve plantar fasiaya binen yükü artırmaktadır. Bu tür rahatsızlıklarda plantar fasiitin tedavisi, plantar fasiayı zorlayan bu rahatsızlıkların giderilmesinden başlamalıdır.)
Ayak dorsifleksiyon hareketi kısıtlı olan ve kilolu hastalarda topuk ağrısının olması akla plantar fasiiti getirmelidir.
Plantar Fasiite Nasıl Teşhis Konulur
Plantar fasiit teşhis etmek için bir uzman tarafından elle yapılan değerlendirme sonrası, ayak altına ultrason taraması yapılabilir. Buna ek olarak çekilecek röntgen ile ağrıya ekstra bir kemik oluşumunun mu neden olup olmadığına karar verilmektedir.
Plantar Fasiit de Değerlendirme
Plantar Fasiit yukarıda ki videoda olduğu gibi değerlendirilir ve teşhis konulur. Terapist ağrıyı yukarıda ki gibi değerlendirdikten sonra ve ağrının pozitif olduğu durumlarda aşağıda ki testleri ve değerlendirmeleri yaparak kesin teşhisi koyarak tedavi planını oluşturur.
Öncelikle hasta değerlendirilirken her iki ayak üzerinde durdurulur ve hasta çıplak ayakla yürütülerek gözlenir. Gözlem sırasında ayak kemerine özellikle dikkat edilir. Ayakta; düşük ayak – düz taban- (pes planus), yüksek kemer (pes cavus) , pronasyon ve supinasyon olup olmadığına bakılır. (Bu tür rahatsızlıklar da plantar fasiitten bağımsız olarak ağrıya neden olabildiği gibi, plantar fasiite de dolaylı olarak neden olmaktadırlar.)
Plantar fasiitde terapist ayak altını palpe ederken; topuk ve ayak kemeri de dahil olmak üzere palpasyonda ağrı plantar fasiiti gösterir.
Bunlara ek olarak ayak bileği hareket açıklığı da değerlendirilir. Azalmış bilek hareket açıklığı plantar fasiit neden olabileceği unutulmamalıdır.
